Bilgi Yağmuru Bildiklerinizin Doğrusunu Öğrenin..!
Benzer Yazılar
Zaman insanlık tarihi için vazgeçilmez bir olgudur. Özellikle zaman algısının oluşmasının ardından çeşitli zaman söylemleri ve takvimler ortaya çıkmıştır. Özellikle tarihin ilk yıllarından bu yana çok sayıda takvim çeşidi farklı milletler tarafından kullanılmıştır.
Günümüzde kullanılan takvimlerin birçok ortak özelliği bulunmaktadır. Özellikle başta ay isimleri olmak üzere birbirine benzerlik yönünden çok fazla yönleri bulunmaktadır.
Peki bu evrensel adların nasıl ortaya çıktıkları hakkında fikriniz var mı.?
Şimdi ilk olarak zaman kavramının nasıl şekillendirildiğine bir göz atalım;
- Bir yıl: 12 ay
- Bir ay: 28-31 gün
- Bir hafta: 7 gün
- Bir gün: 24 saat
- Bir saat: 60 dakika
- Bir dakika: 60 saniye
- Bir saniye: 100 salise
Yukarıda ki değerlerden de anlaşılacağı gibi tüm kavramlar birbirinin katı olarak değerlendirilmemektedir. Bundan dolayı zaman kavramları arasında çeviri işlemleri matematiksel taktik gerektiren bir duruma dönüşmektedir.
ÖrneÄŸin, bir günün hangi nedenden dolayı 24 saat olarak kabul edildiÄŸinin net ve kesin bir cevabı bulunamamaktadır. Buna en mantıklı cevabın ise “eski Mısırlıların zamanı 24 parça halinde kullanış olmaları” açıklamasını kullanabiliriz. GüneÅŸ ışınlarının düştüğü 4 ana bölgeyi, kendi içlerinde de 6’şar parçaya ayırarak 24 sayısı elde edilmiÅŸ oldu.
Bunlarla birlikte eski Mısırlılar, ayları 30 günlük Casinometropol ve yılı ise 360 günlük olan takvimleri de kullanmaktaydılar. 30, 60 ve 360 sayıları, Mezopotamya uygarlıklarında belli başlı sayılardı. Buradan hareketle, pek çok hesaplamada bu sayılar temel olarak kullanılarak hazırlanmaktaydı.
BÄ°R GÃœN NEDEN 24 SAAT?
Ayrıca “bir gün” diye isimlendirilen zaman diliminin neden dolayı “24 saat” olduÄŸuyla ilgili kimsenin bir fikri bulunmuyor. Ama yapılan açıklamalarla birlikte kullanılan bu rakamın güneÅŸ saatini ilk kullanan Mısırlılardan kaynaklandığı düşünülmektedir.
Güneş saatinin çalışma prensibinden dolayı yere dikilen yüksek bir taşın gölgesi sabah batıya, akşam doğuya düşüyordu. Mısırlılar saat üzerinde meydana gelen bu arayı, altıya bölerek zaman dilimleri oluşturmuşlardı. Bundan dolayı bir günü toplamda 24 bölüme ayırmış oluyorlardı.
BÄ°R YIL NEDEN 12 AYDIR?
12 rakamı günümüzde de çok farklı alanlarda kullanılabilmektedir. Özellikle çoÄŸul ürünlerin derlenmesi için kullanılmakta ve 12’ye “düzine” ismi verilerek farklı yerlerde kullanımı saÄŸlanmaktadır.
Bunun en büyük nedeni ise 12 sayısının 2, 3, 4 ve 6 ile bölüne bildiğinden kaynaklandığı düşünülmektedir. zamanlar en çok kullanılan sayı birimi idi ki, bugün bile düzine adı altında sayı birimi olarak kullanılmaktadır.
Mısırlılar bununla birlikte 30 günlük ay ve 360 günlük yıl takvimini uyguluyorlardı.
Günümüzde bir dairenin 360 dereceye bölünmesinin nedeninin de bu olduğu zannediliyor.
DAKÄ°KA VE SANÄ°YE NASIL BULUNDU?
Günümüzden yaklaşık 3 bin sene önce, bugün Irak olarak isimlendirilen bölgede yaşayan, Babilliler ise 60 rakamını matematik sistemlerinde temel olarak almışlardı.
2, 3, 4, 6, 12, 15, 20 ve 30 ile bölünebilen ve 360′ı da bölen bu rakam dakika ve saniyenin birimi olarak alındı.
O dönemlerde onluk sistem, yani on yalnızca 2 ve 5′e bölünebiÂlen zavallı bir sayıydı.
Saniyenin bölümleri ise o devirlerde ölçülemiyordu, ölçülebilmeye başlandığında ise dünya ondalık sisteme geçmişti ve bu esas alındı.
NEDEN BAZI AYLAR 30 GÜN, BAZILARI 31 GÜN, BAZILARI 28 GÜN ÇEKER?
Romalılar M.Ö. 758 yıl 10 aylık takvim uygulamasına başladılar. Uygulamaya başlanan bu Roma takviminde aylar, gündüz ve gecenin eşit olduğu kabul ediliyordu.
Romalılar döneminde ayrıca uzun süreler boyunca “yaÅŸamın baÅŸlangıç zamanı” olarak kabul görülen Mart ayından baÅŸlangıç ayı olarak kabul görmüştü.
AYLARIN Ä°SÄ°MLERÄ° NEREDEN GELÄ°YOR?
O dönemde ki ay sıralaması ise şu şekildedir;
- Martius (Mart)
- Aprilis (Nisan),
- Maius (Mayıs),
- Junius (Haziran)
- Quintilis (Temmuz)
- Sextilis (AÄŸustos)
- September (Eylül)
- Actober (Ekim)
- November (Kasım)
- December (Aralık) idi.
Aylara verilen bu isimlerden
5. Quintilis (Temmuz)
6. Sextilis (AÄŸustos)
7. September (Eylül)
8. Actober (Ekim)
9. November (Kasım)
10. December (Aralık)
Bu ayların isimleri 5, 6, 7,8,9 ve 10 sayılarının Roma dilinde telaffuz ediliş şekliydi.
Yani Mart baÅŸlangıçlı takvime göre bu aylar, yılın 5′inci, 6′ncı, 7’nci, 8′inci, 9′uncu, ve 10 ‘uncu ayı olarak isimlendirilmekteydi.
Romalıların kullandıkları bu 10 aylık takvim içerisinde hesaba dahil edilmemiş 60 gün daha bırakılıyordu. Yedek olarak bırakılan bu 60 gün sonraki dönemlerde sorun teşkil etmeye başladığında ise , Janarius (Ocak) ve Februarius (Şubat) isimli iki ay daha ilave edilerek takvim tamamlanmış oldu.
Bununla birlikte yılın ilk ayı Martius (Mart), son ayı ise Februarius (Şubat) olarak belirlenmiş oldu.
AYLARIN GÃœN SAYILARI NEDEN FARKLI
Bu dönemden yüzyıllar sonrasında M.Ö 46. yılda Roma imparatoru Julius Caesar (Sezar), büyük ihtimalle siyasi nedenlerden dolayı takvimde bazı değişikliklere gitti.
11 ayı 30 ve 31 gün olarak iki biçimde düzenledi, senenin son ayı olan Åžubat’a ise 29 gün verdi, her 4 yılda bir Åžubat’ a bir gün eklenmesini kabul etti.
Fakat bunun sonrasında nedendir bilinmez Janairus’u (Ocak) senenin ilk ayı olarak ilan etme kararı aldı. Bu kararın alınmasının ardından ise, her 4 senede bir eklenecek 1 günün, yeni düzenÅŸemede yılın 2. ayı konumuna gelmesine raÄŸmen Februarius’a (Åžubat) eklenilmesine devam edildi.
Julius Caesar’ın beklenmedik bir ÅŸekilde ölümünün ardından, Romalılar çok sevdikleri imparatorlarının anısına Quintilis (Temmuz) ayının adını deÄŸiÅŸtirme kararı alarak “July” olmasını saÄŸladı.
ÅžUBAT NEDEN 28 GÃœNDÃœR?
Julius Caesar’ın ölümünün ardından tahta çıkan Augustus ise kendi ÅŸerefine, Sextilis (AÄŸustos) isimli ayı kendi ismi ile deÄŸiÅŸtirerek, bu aya August ismini verdi.
Fakat bu deÄŸiÅŸikliÄŸin ardından ortaya baÅŸka bir sorun çıkmıştı. Sezar’ın ismi verilen ay yani “July (Temmuz)”31 gün, Augustus ‘un ismini verdiÄŸi ay ise 30 gün çekiyordu. Oraya çıkan bu sorunu yine imparatorun kendisi çözdü ve zaten 29 gün olan Åžubat ayından bir gün daha alarak AÄŸutos’a ekleyiverdi. Bununla birlikte iki ay da eÅŸitlenmiÅŸ bir hale gelmiÅŸ oldu.
Özellikle OrtaçaÄŸ’da kullanılan takvimler üzerinde o kadar çok oynama yapılmıştır ki, gerçekleÅŸtirilen bilimsel hesaplamalara göre, Hz. Ä°sa’nın bugün kabul edilen Milattan, yani Hz. Ä°sa’nın doÄŸumundan yaklaşık olarak 6 sene önce doÄŸduÄŸu, 36 yıl yaÅŸayıp Milattan Sonra 30 yılında öldüğü iddia edilmektedir.
Kaynaklar:
- wikipedia
- ilginchersey
- blog
