Bilgi Yağmuru Bildiklerinizin Doğrusunu Öğrenin..!
Benzer Yazılar
Çağımızda çok sık karşılaştığımız sağlık sorunlarından birisi olan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), dünyada da en büyük sorunların başında yer almaktadır. Ülkemizde yaklaşık 2-3 milyon olmak üzere toplamda dünya genelinde yaklaşık olarak 600 milyon insanın KOAH hastası olduğu söylenmektedir.
Uzmanların yaptığı açıklamalarda, 2020 yılına gelindiğinde en sık rastlanan 3. ölüm nedeni ve 5. kronik sakatlık nedeni haline gelmesi ön görülmektedir.
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), amfizem, kronik bronşit ve refrakter (geri dönüşümsüz) astımı da içeren ilerleyici akciğer hastalıklarını tanımlamak için kullanılan bir şemsiye terimdir. Bu hastalık nefes darlığı ile karakterizedir.
- Amfizem; Bir solunum yolu rahatsızlığıdır. Akciğerde bulunan “Alveol” isimli milyonlarca minik hava kesesi hasar görmekte ve şeklini kaybatmektedir.
Genellikle sigara dumanının neden olduğu tahriş edici gazlara yada partiküllü maddelere uzun süre maruz kalan insanlarda görülmektedir. KOAH’lı hastalığı bulunanların kalp hastalığı, akciğer kanseri ve çeşitli başka durumlar geliştirme riski de bulunmaktadır.
Kısacası, akciğer hastalığı yaşadığı bilinen KOAH’lı hastaların, sağlıklı insanlara nazaran nefes alabilmek için daha fazla enerjiye ihtiyacı vardır. Bunu kolaylaştıracak durumları uyguladıklarında hastalığın etkisi de bir nebze olsun azaltılmış olacağı için daha rahat bir hayat yaşamalarının da önü açılmış olacaktır. Bunun için doğru bir beslenme programı, vücudu ideal kiloda tutmaya gayret göstermek solunumu desteklerken, KOAH semptomlarının kötüye gitmesini engellemeye de yardımcı olabilir. Enerjiyi azaltan ve semptomları artıran besinlerden elden geldikçe uzak durmak daha kolay nefes almayı sağlayacaktır.
İşte KOAH’lı hastaların uzak durması gereken ürünler;
1. Tuz (Sodyum):
Tuz, tamamen sağlıklı insanların bile uzak durması gereken bir yiyecek olarak ifade edilmektedir. Özellikle çok fazla tuz tüketimi hem vücutta daha fazla su tutulmasına hemde kan basıncını arttırarak nefes darlığı yaşanmasına neden olabilmektedir. Hazır gıda alımlarında muhakkak içeriği kontrol edilmeli ve içeriğinde sodyum bulunup bulunmadığı, bulunuyorsa miktarının ne kadar olduğuna bakılmalıdır. Bununla birlikte yemek yerken direk tuz kullanmak yerine farklı baharatlar kullanarak yemeği tatlandırabilirsiniz. Bunun sayesinde tuz alımını en aza indirmiş olacaksınız. Bir porsiyon için yaklaşık 140 mg’dan az tuz tüketimi tavsiye ediliyor olsa bile bu durumu uzman hekiminizle görüşmelisiniz.
2. Gaz Yapan Gıdalar:
Şişkinlik ve gaz KOAH hastaları için çok tehlikelidir. Bunun için elden geldiğince fazla yememek gerekir. Ayrıca yemek yerken gaz yapan yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Soğan, lahana, lahana turşusu, fasulye, karnabahar, yağlı yiyecekler ve kızartmalar sorun oluşturmaktadır. Bu ürünler yerine daha kolay sindirilebilen ve daha az gaz yapan yiyeceklerin tercih edilmesi gerekmektedir.
3. Gazlı İçecekler:
Özellikle günümüzde neredeyse gazsız içecek bulamayacak duruma geldik. Her ne kadar vazgeçilmesi zor olsa da gazlı içeceklerden elden geldiğince uzak durulması gerekmektedir. Özellikle KOAH hastalığı bulunanlar bu konuda çok hassas olmalıdır. Karbondioksit içeren bu içecekler gaz ve şişkinliğe neden olarak nefes almayı zorlaştırmaktadır.
Bununla birlikte gazlı içecekler inflamasyonlara (İltihap) sebebiyet verdiği kanıtlanmıştır. Ayrıca yüksek şeker veya çeşitli tatlandırıcı içerdiğinden dolayı solunumu olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca yüksek miktarda kalori içerdiği için ilerleyen dönemlerde obeziteye yol açabilmekte ve bunun sonucunda nefes almayı zorlaştıran süreçte başlamış olacaktır.
4. Kafein:
Kafein, özellikle KOAH’lı hastaların uzak durması gereken gıdalardan birisidir. KOAH’lı hastaların kullandığı ilaçlarla etkileşime girmesinin ardından ciddi derecede reflüye neden olabilir. Bununla birlikte balgam yoğunluğunu arttırmaktadır. Bundan dolayı kafeini yüksek olan çay ve kahve gibi ürünler bırakılmalı, en azından azaltılmalıdır.
Kafein Nelerde Bulunur?
Kafein birçok yiyecek ve içeceğin içerisinde bulunur. Bazı maddelerin içerisinde doğal olarak kafein bulunmasa bile sentetik yollarla içeriğine eklenerek servis edilebilir.
İşte yiyecek ve içeceklerin içerisinde yer alan kafein oranları:
- 50 g Çikolata 5.5-35.5 mg
- 1 Çay Bardağı Demli Çay 25 mg
- 1 Kutu Diyet Kola 38 – 45 mg
- 1 Kutu Kola 45-50 mg
- 1 Fincan Türk Kahvesi 57 mg
- 1 Kutu Ice Tea 70 mg
- 1 Fincan Nescafe 75 mg
- 1 Fincan Espresso 100 mg
- 1 Fincan Filtre Kahve 150-200 mg
- 330 ml Enerji İçeceği 150-250 mg
5. Basit Karbonhidratlar:
Genel olarak karbonhidrat içeren ürünler enerjiyle özdeşleştirilmektedir. Aslında kurabiye, kek, börek gibi basit karbonhidratlar, kullanıldığı zaman metabolizmada aşırı derecede karbondioksit tutulmasına sebep olmaktadır. Bundan dolayıdır ki karbonhidrat yiyen kişilerde kendisini bitkin hissetme durumu yaşanmaktadır.
6. Laktoz:
Süt ve süt ürünlerinde mevcut durumda olan laktoz, şişkinliğe neden olmaktadır. Bu durum KOAH hastaları için ciddi bir risk taşımaktadır. Aşırı şişkinlik nefes alma zorluğu ortaya çıkartacağı için KOAH’lı hastaların Süt, yoğurt, peynir, tereyağı, dondurma gibi süt ürünlerinden ellerinden geldiğince uzak durmaları gerekmektedir. Bununla birlikte sütte bulunun kalsiyumun da alınması gerektiğinden bu vitaminin vücuda alınması farklı ürünler kullanılarak yapılmalıdır. Bu tür durumlarda herhangi bir sorun yaşamamanız için doktorunuzla ayrıntılı olarak görüşmelisiniz.
7. Yüksek Kalorili Gıdalar:
Yukarıda da belirttiğimiz gibi KOAH hastaları için kolay nefes alabilmek çok önemlidir. Bunun en temel prensiplerinden birisi de sağlıklı bir beden yapısına sahip olmaktan başlamaktadır. Aşırı kilolu olma yada çok zayıf bir bedene sahip olma KOAH’lı birisi için sıkıntılı bir durum olacaktır.
KOAH’lı birisi yağlı ve kalorisi yüksek ürünlerden uzak durarak kilo almamaya dikkat edeceği gibi aynı zamanda sağlıklı yağ ve proteinleri de alarak vücudu dengelemek durumundadırlar. Bunun için muhakkak doktorunuzla istişare yaparak düzenli bir beslenme programı çıkarmanız da sizin için çok faydalı olacaktır.
8. Nitrat ve Sülfit İçeren Yiyecekler:
KOAH’lı bir hastaysanız Nitrat ve Sülfit İçeren yiyeceklerden elinizden geldiğince uzak durmanız gerekiyor. Sosis, salam gibi işlenmiş ürünlerde renklerin korunması ve raf ömürlerinin uzaması için “nitrat” ismi verilen katkı maddeleri kullanılmaktadır. Patates, karides gibi bazı yiyecekler ise “sülfit” içermektedir. Nitrat ve Sülfit İçeren yiyecekler, solunum problemi olan kişilerde bronşiyal tüplerin daralmasını tetiklemektedir. Bundan dolayı özellikle KOAH’lı kişilerin bu tür ürünlerden uzak durması gerekmektedir.
Kaynak:
-COPD Foundation. (2016, October). Nutrition tips for someone with COPD. Retrieved from http://www.copdfoundation.org/DesktopModules/DigDownload/FileHandler.ashx?file=51&portalid=0 [automatic download]
-COPD symptoms. (2016, November 1). Retrieved from http://www.lung.org/lung-health-and-diseases/lung-disease-lookup/copd/symptoms-causes-risk-factors/symptoms.html
-Dietary guidelines for Americans 2015-2020. Eighth edition. (2015, December). Retrieved from http://health.gov/dietaryguidelines/2015/guidelines/
-Nutrition. (2016, November 11). Retrieved from http://www.lung.org/lung-health-and-diseases/lung-disease-lookup/copd/living-with-copd/nutrition.html
-Probiotics: In depth. (2016, October). Retrieved from https://nccih.nih.gov/health/probiotics/introduction.htm
-The importance of good nutrition for chronic lung condition patients. (n.d.). Retrieved from http://www.emphysemafoundation.org/index.php/component/content/article/91-nutrition-articles/198-the-importance-of-good-nutrition-for-chronic-lung-condition-patients
MLA
-Berry, Jennifer. “Diet Tips for COPD.” Medical News Today. MediLexicon, Intl., 7 Feb. 2017. Web.
6 Sep. 2018. <https://www.medicalnewstoday.com/articles/315676.php>
APA
-Berry, J. (2017, February 7). “Diet Tips for COPD.” Medical News Today. Retrieved from
https://www.medicalnewstoday.com/articles/315676.php.
By Kaynuka Tarafından Türkçeleştirilmiştir
