Yapımından yıllar hatta asırlar sonra kısmen yıkılmış veya yok olmuÅŸ yapıların ilk günkü durumuna, tasarımına arÅŸiv bilgilerinden, yapının üzerinde bulunan izlerden, yapıya, yerleÅŸmeye ait çizim veya resim gibi Rexbet belgeleri kullanarak plan, kesit, görünüş ve aksonometrik çizimlerle veya maketle tekrar ortaya konulmasına “Restitüsyon” ismi verilmektedir.
- Bu bilimsel ve zorunlu bir çalışmadır. Parçaların tekrar birleştirilmeleri söz konusu olmasa da bu şekildeki restitüsyon çalışmaları, bir eserin özgün tasarımını açıklamak, tarihi gelişimini irdelemek, kalıntıların daha iyi kavranabilmesini sağlamak için yapılır.
Herhangi bir yapı için restitüsyon projesi hazırlığı yapılacaksa, yapı üzerinde bulunan izlerden, korunmuş kısımlardan, benzer yapılardan yararlanılarak, yıkılmış, boyutu değiştirilmiş ya da içi doldurulmuş açık kısımların, pencere ya da kapıların çizimlerle tekrardan eski düzeninde ifade edilmesi mümkün olur.
İncelemesi yapılan binada çok sayıda onarım yapılmışsa, bu onarım dönemlerine ait izler, veriler değerlendirme altına alınarak, ilk tasarım ve onu izleyen dönemler 1. Dönem restitüsyonu, 2. Dönem restitüsyonu biçiminde isimlendirilebilir.
Yapı ile ilgili olarak mimari konumu, kontür ve gabarisi v.b. gibi özgün biçimini tanımlamaya veri hazırlayacak temel bilgilerin sağlanamaması halinde, restitüsyon çalışmalarının çizim veya maket olarak kalması, (gelecek kuşakları yanıltıcı ve gerçeğine aykırı bir bina yaratmamak için) uygulamaya konulmaması gerekir.